Татарстанда йокыдан беренче корткычлар чыга.
Красноярск краенда, Төмән һәм Чиләбе өлкәләрендә, Башкортостанда һәм Россиянең башка төбәкләрендә колорадо коңгызлары личинкалары табылган. Казан федераль университеты Фундаменталь медицина һәм биология институтының зоология һәм гомуми биология кафедрасы доценты Николай Шулаев уңыш өчен иң куркыныч бөҗәкләрнең берсе белән ничек көрәшергә кирәклеге турында сөйләде.
Энтомолог әйтүенчә, бүген Татарстанда колорадо бөҗәкләре личинка фазасын кичерә.
“Июнь аенда бөҗәкләр йомырка салды, ә хәзер личинкалар чыга, нәкъ менә алар зур зыян китерә – беренче чиратта культуралар белән тукланалар», – ди Николай Шулаев.
Зыян китерүчеләрнең активлык чоры июльгә туры килә. Августка кадәр бөҗәкләр пасленчалар семьялыгындагы үсемлекләр белән тукланалар (аларга бәрәңге керә). Яшел яфраклардан сабаклар гына калгач, алар помидор, баклажан, татлы борыч, качыр тоягы, тилебәрән һәм физалиска күчә ала.
“Колорадо коңгызының проблемасы нәрсәдә? Бу төр безнеке булмаганлыктан, ул безгә Төньяк Америкадан килгән, бөҗәкләр диапаузага китә ала. Бөҗәкләрдә бу җәйге йокы аналогы. Иң кызыгы-ул бер генә түгел, ә ике һәм хәтта өч ел йоклый ала. Без бакчаны химия, инсектицидлар белән эшкәртәбез, корткычлар белән көрәшәбез, ә җәйге йокыга киткән бөҗәкләр барысын да тыныч кына кичерә. Без аларны җиңдек дип саныйбыз, ә алар 2-3 елдан соң чыгалар, тиз үрчиләр һәм популяция санын торгызалар», – дип аңлата популяр парадоксны галим.
Н.Шулаев колорад коңгызының таралуын үзәкләштерелгән җир эшкәртү ярдәмендә генә җиңеп була дип саный. Кайбер илләрдә хәтта учак барлыкка килүен кисәтү максатыннан азлап бәрәңге игү тыела, дип билгеләп үтте доцент.
“Бәрәңге кырлары еш кына кышларга киткән бөҗәкләр катып үлсен өчен салкыннар алдыннан, октябрь–ноябрь айларында сукалана. Туфракта алар салкынны нормаль кичерәләр, ләкин сукалап атканнан соң, алар өстә калгач, исән калу мөмкинлеге азрак. Әмма бу панацея дип әйтмим”, – ди КФУ биологы.
Элегрәк энтомолог Н.Шулаев Казанга май коңгызлары һөҗүменең сәбәбен атаган иде.
Автор: Алисә Гайнетдинова, КФУның мәгълүмат сәясәте Департаменты, Фото: Павел Лисицын, РИА Новости