Тикшеренү Россия фәнни фонды грантына башкарылган.
Казан федераль университеты Халыкара мөнәсәбәтләр, тарих һәм шәрыкны өйрәнү институтының Археология һәм мирас реставрациясе кафедрасы профессоры Леонард Недашковский җитәкчелегендә археология экспедициясе Саратов өлкәсендә Алтын Урда чорындагы Багай авылы урынында казу эшләре алып барды.
Идел буендагы Саратовта археологик тикшеренүләр экспедиция белән 1993 елдан башлап алып барыла (1993-1998 елларда – разведка, 1999-2024 елларда – казу эшләре).
Багай авылы урыны Леонард Недашковский тарафыннан 1995 елда ачылган һәм аның тарафыннан 2002-2003, 2006-2012, 2014-2016 һәм 2020-2022 елларда казу эшләре барышында тикшерелгән. Җирлек төньяктан көньякка 225 һәм көнбатыштан көнчыгышка таба 490 метрга сузылган. Һәйкәлнең мәйданы – 5 гектардан артык. Авыллык Алтын Урда чорының Түбән Иделдәге зур авыл калдыгы, Җүчи олысының үзәге буларак билгеле һәм Түбән Иделдә Алтын Урда чорыннан калган шактый өйрәнелгән археологик ядкәрь.
Быелгы казу эшләре барышында мәдәни катлам һәм эре хуҗалык корылмалары тикшерелгән. Массакүләм материал Алтын Урда (шул исәптән бизәкле горизонталь сызыклар, күп рәтле дулкыннар һәм фестоннар), борынгы рус (горизонталь сызыклар, бер рәт һәм күп рәт дулкыннар белән бизәлгән), мордва керамикасы, Трапезунд империясенең амфор фрагментлары, шулай ук штампланган савыт-саба аша тәкъдим ителгән. Индивидуаль табылдыклар арасында зур булмаган бронза кисәге, тимер боҗра, өч пычак, ике тотка, кадак, проба һәм алты билгесез әйбер бар. Шулай ук 1340 елларда Сарай әл-Җәдидтә сугылган бакыр тәңкә дә табылган.
Багай авылы урынын тикшерүне киләсе елда да дәвам итү күздә тотыла.
Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, казу эшләре «Костяные изделия и керамика золотоордынских сельских поселений Нижнего Поволжья (на материалах Багаевского селища)» дигән Россия фәнни фонды гранты хисабына үткәрелде.
Автор: КФУның Мәгълүмати сәясәт департаменты, фото: Леонард Недашковский архивыннан