КФУ белгечләре интерактив әдәбият турында сөйләде.
Визуаль новеллалар – әдәбият, уеннар һәм аниме яратучылар арасында бик тиз популярлык җыя торган жанр. Казан федераль университеты белгечләре бу феноменга карата үз карашлары белән уртаклаштылар, аның тарихы, үзенчәлекләре һәм перспективалары турында сөйләделәр.
Бу стиль интерактив тарихтан гыйбарәт, анда текст персонаж һәм фоннарның статистик яки анимацияле сурәтләре белән бара, ә уенчы сюжетка һәм финалга йогынты ясый торган карарлар кабул итә.
“Аудио һәм визуаль рәт белән бара торган текст – кабул итү өчен иң уңайлы форма. Хәзерге вакытта без мондый интерактивка нык ияләштек, бигрәк тә уку эшчәнлегендә. Лекциядән тыш рәсемнәр һәм видео, цитатлар һәм квизлар булган материал яхшырак кабул ителә. Әмма классик уку хыялны үстерә, безне уйларга һәм анализларга мәҗбүр итә, язу һәм сөйләм грамоталылыгын арттыра”, – дип сөйләде КФУ Психология һәм мәгариф институтының клиник һәм шәхес психологиясе кафедрасы ассистенты Дарья Семенова.
Визуаль новеллалар традицион әдәбияттан үз интерактивлыгы белән аерылып тора. Уенчы сюжет үсешенә һәм персонажлар арасындагы мөнәсәбәтләргә йогынты ясый торган карарлар кабул итә. Бу шәхси катнашу хисе тудыра һәм аны мавыктыргыч итә.
“Соңгы вакытта әдәбиятта “виртуаль Я” дигән яңа төшенчә барлыкка килде. Виртуаль персонаж булдыру, миңа калса, бу күренешнең күпкә кыскартылган формасы булып тора. Мондый уку ярдәмендә аралашуга ихтыяҗ өлешчә канәгатьләндерелергә мөмкин, ләкин уен әңгәмәсеннән соң кеше бушану тойгысы кичерәчәк, чөнки коммуникация турыдан-туры, аның мөһим өлешләрен төшереп калдыру белән тормышка ашырылган. Әгәр дә үзара хезмәттәшлекнең әлеге ысулы өстенлекле булса, сез тормышта үзегезне кайсы яктан күрсәтә алмыйсыз, моның өчен виртуаль дөнья төзергә туры килә икәнен уйларга кирәк. Бу эштә психолог белән фикер алышырга кирәк”, – дип саный Д. Семенова.
Визуаль новелланың тагын бер мөһим үзенчәлеге булып стиль тора. Персонажлар һәм фоннар компьютер уены рәвешендә эшләнгән, бу үзенә бертөрле атмосфера бирә.
“Визуаль новеллалар сәнгать төренең бер төре булып тора, без аны гади итеп видеоуеннар дип атыйбыз. Әдәбият уен кебек үк кешенең хыялын чикли ала, чөнки финал һәрвакыт ялгыз, сайламыйча алдан язылган. Ә альтернатив рәвештә уйлап бетерү текст тармаклары булган очракта да мөмкин. Өстәвенә, кинетик визуаль новеллалар барлыгын да онытырга ярамый, аларда сюжет үсешенә йогынты ясау мөмкинлеге юк”, – дип билгеләп үтте филология һәм мәдәниятара коммуникацияләр институтының чит ил әдәбияты кафедрасы доценты Алексей Мелихов.
Бу жанр үсә һәм яңа табынучыларны җәлеп итә. Ул торган саен катлаулана, интерактив һәм визуаль яктан кызыклы була бара.
“Әгәр кәгазь әдәбият кайчан да булса үзенең актуальлеген югалтса, визуаль новеллаларның популярлыгы аркасында булмаячак. Берничә дистә ел театр, әдәбият, рәсем сәнгате югалу турында сөйлиләр. Минемчә, нәкъ менә болар үз өстенлекләренә һәм фундаменталь аермаларына ия булган сәнгатьнең төрле төрләре булганга күрә, формаларның берсе дә үзенең ихтыяҗын югалтмый», – дип йомгаклады А.Мелихов.
Авторы: Амина Мурат, КФУның Мәгълүмати сәясәт департаменты, фото: Инна Басырова